Maj jest w Kościele miesiącem szczególnie poświęconym Maryi. Każdego dnia tego miesiąca w kościołach odprawiane są nabożeństwa majowe, a wierni spotykają się również przy polnych kapliczkach, figurach czy krzyżach, gdzie odmawiają Litanię Loretańską i modlą się do Matki Bożej.
Jak i kiedy powstały nabożeństwa majowe? Istnieją dwie odpowiedzi na to pytanie. Jedna brzmi, że niedawno, bo w XVIII w., a druga mówi, że nabożeństwo majowe wywodzi się już z pierwszych wieków chrześcijaństwa. I obie te odpowiedzi mają w sobie ziarnko prawdy. Nabożeństwo majowe, które odprawiamy dziś w takiej mniej więcej formie, powstało ok. 200 lat temu, ale za to majowy kult Matki Bożej ma swoje korzenie już w V wieku.
W Egipcie, w V w., miesiąc Kiahc był poświęcony Maryi. Co prawda, odpowiada on naszemu grudniowi, ale biologinie odpowiada majowi - jest miesiącem rozkwitu. Wtedy to Koptowie zbierali się wspólnie na oficjum na cześć Matki Bożej. Tę formę kultu maryjnego popierał sam św. Cyryl Aleksandryjski. Pierwsze wzmianki o nabożeństwach fatimskich na Zachodzie pochodzą zaś z ok. X wieku.
Król hiszpański Alfons X Mądry, który żył w latach 1239-1284, napisał zbiór pieśni i poezji poświęconych Maryi Pannie. Zachecał on do modlitwy do Maryi, polecania się w Jej opiekę oraz do chwalenia i czczenia Jej. Kolejny gorliwy czciciel Matki Bożej, bł. Henryk Suzo, przystrajał kwiatami wizerunek Najświętszej Maryi Panny, a także twierdził, że maj jest najlepszym miesiącem na chwalenie Maryi Panny. W 1549 r., Wolfgang Seidl opisał nabożeństwo majowe w swoim dziele pod tytułem Maj duchowy. W drugiej połowie XVI w. nabożeństwo majowe szczególnie propagował św. Filip Nereusz. Był on postacią mającą wielki wpływ na ówczesnych ludzi, dlatego przez jego działania nabożeństwa majowe stawały się coraz bardziej popularne. To również św. Filipa Nereusza często podaje się jako inicjatora i pomysłodawcę nabożeństw majowych. Do rozpowszechnienia tego rodzaju pobożności maryjnej przyczynili się również dominikanie. Praktykowali oni modlitwy i śpiewy na cześć Maryi oraz śpiewali oni Litanię Loretańską.
Największą popularność nabożeństwo majowe zdobywa w wieku XVIII za sprawą o. Alfonsa Muzzarellego SI. Szerzył on kultu maryjny, a maj uznawał za miesiąc, który najbardziej nadaje się do czczenia Maryi. Na polecenie Piusa VII wprowadził on w 1803 roku nabożeństwo majowe w Kaplicy Karawitów w Rzymie. Dwa lata po tym wydarzeniu już w dwudziestu kościołach w Rzymie publicznie je odprawiano. 25 marca 1815 roku Pius VII wydał bullę o nabożeństwie majowym, dodając do niego odpust zupełny. Po papieskiej akceptacji nabożeństwo błyskawicznie rozprzestrzenia się po całym świecie.
W Polsce pierwsze publiczne nabożeństwo majowe odprawione zostało w 1837 r. w kościele św. Krzyża w Warszawie. Poźniej trafiło do Krakowa, a następnie na Jasną Górę. W ciągu 30 lat nabożeństwo majowe było już odprawiane niemalże w całym kraju. W 1839 r. ks. Wincenty Buczyński wydał pierwszą książeczkę o nabożeństwach majowych. Papież Pius IX w 1859 r. dodał kolejne odpusty dla odprawiających nabożeństwo.
Główną częścią nabożeństwa majowego jest Litania Loretańska. Powstała ona w XII w., prawdopodobnie we Francji, a zatwierdził ją papież Sykstus V. W litanii wysławiane są wszelkie cnoty i przywileje Maryi, jakimi została obdarowana przez Boga. Nazwa pochodzi od włoskiej miejscowości Loretto, gdzie modlitwa ta była szczególnie odmawiana i propagowana.
W litanii znajduje się 50 wezwań, w Polsce jest o jedno wezwanie więcej. 12 października 1923 r. do litanii dodano wewanie Królowo Polski. Wiązało się to z zatwierdzeniem uroczystości NMP Królowej Polski, którą obchodzimy 3 maja. Jednak często do litanii dobrowolnie były dodawane inne wezwania. Dlatego w 1631 r. Święta Kongregacja Obrzędów zakazała dokonywania samowolnych zmian w tekście.
Nabożeństwa majowe, potocznie zwane majówkami mają, jak widać, długą historię. Jeszcze bardziej podkreśla to ich szczególne znaczenie. Za udział w nabożeństwie majowym można uzyskać odpust zupełny.
Źródła: niedziela.pl; www.parafia-glucholazy.pl
MG